Cách thành lập danh từ trong tiếng Anh

Ta có thể thành lập danh từ bằng cách sử dụng tiền tố kết hợp với danh từ, hậu tố kết hợp với động từ, danh từ hay tính từ.

1. Thành lập danh từ từ động từ

1.1. Những động từ tận cùng bằng ate, ect, bit, ess, ict, ise, pt, uct, ute

Với những động từ này khi tạo danh từ cần thêm đuôi – ion (động từ tận cùng bằng -e cần phải bỏ -e trước khi thêm – ion).

Ví dụ:

• to adopt – adoption (sự thừa nhận)
• to confess – confession (sự thú tội)
• to construct – construction (việc xây dựng)
• to contribute – contribution (việc góp phần)
• to locate – location (vị trí, địa điểm)
• to predict – prediction (sự tiên đoán)
• to prohibit – prohibition (sự ngăn cấm)
• to protect – protection (sự che chở)
• to supervise – supervision (sự giám sát)
• to translate – translation (bài dịch)

Ngoại lệ:

• to bankrupt – bankruptcy (sự phá sản)
• to expect – expectation (sự mong đợi)

1.2. Những động từ tận cùng bằng aim, ign, ine, ire, ize, orm, ore, ort, rve

Với những động từ này cần thêm đuôi – ation. Một vài trường hợp phải bỏ – e trước khi thêm -ation.

Ví dụ:

• to admire – admiration (sự ngưỡng mộ)
• to assign – assignation (sự phân công)
• to combine – combination (sự phối hợp)
• to determine – determination (sự quyết tâm)
• to examine – examination (sự xem xét, khám bệnh)
• to inspire – inspiration (cảm hứng)
• to realize – realization (việc thực hiện, nhận định)
• to transport – transportation (sự vận chuyển)

Ngoại lệ:

• to define – definition (định nghĩa)
• to conform – conformity (sự phù hợp, thích ứng)
• to recognize – recognition (sự nhận biết, sự công nhận)
• to assign – assignment (công tác)

1.3. Động từ thêm + ing để thành lập danh từ

Ví dụ:

• paint + ing – painting (bức họa)
• read + ing – reading (bài đọc)
• write + ing – writing (bài viết)

1.4. Động từ thêm + er/or/ist/ian để thành lập danh từ

Ví dụ:

• act + or – actor (người diễn viên)
• build + er – builder (người xây dựng)
• explor + er – explorer (người thám hiểm)
• invent + or – inventor (người phát minh)
• read + er – reader (người đọc)
• swim + er – swimmer (người bơi lội)
• to tour + ist tourist (người du khách)
• translate + or – translator (người phiên dịch)
• type + ist – typist (người thư ký đánh máy)

1.5. Những động từ tận cùng bằng –eive

Động từ tận cùng – eive khi muốn đổi sang danh từ chỉ cần thay bằng – eption.

Ví dụ:

• to conceive – conception (sự thụ thai)
• to deceive – deception (sự lừa dối)
• to receive – reception (sự tiếp nhận)

1.6. Những động từ tận cùng bằng – ibe

Động từ tận cùng – ibe khi muốn đổi sang danh từ chỉ cần thay bằng – iption.

Ví dụ:

• to describe – description (sự miêu tả)
• to prescribe – prescription (toa thuốc, sự quy định)
• to subscribe – subscription (việc mua báo dài hạn, đóng góp quỹ)
• to transcribe – transcription (sự sao chép)

1.7. Những động từ tận cùng bằng – ify

Động từ tận cùng – ify khi muốn đổi sang danh từ chỉ cần thay bằng – ification.

Ví dụ:

• to amplify – amplification (sự khuếch đại)
• to certify – certification (sự chứng nhận)
• to identify – identification (sự nhận dạng)
• to verify – verification (sự thẩm tra)

1.8. Những động từ tận cùng bằng –ose

Động từ tận cùng – ose khi muốn đổi sang danh từ chỉ cần thay bằng – ition.

Ví dụ:

• to compose – composition (sáng tác phẩm, bài tập làm văn)
• to depose – deposition (sự phế truất)
• to expose – exposition (sự trưng bày)
• to impose – imposition (việc đánh thếu)
• to propose – proposition (sự đề nghị)
• to dispose – disposition (sự an bài, xếp đặt) và disposal (sự vứt bỏ)
• to propose – proposition (sự đề nghị) và proposal (lời đề nghị)

1.9. Những động từ tận cùng bằng – olve

Động từ tận cùng – olve khi muốn đổi sang danh từ chỉ cần thay bằng – ution.

Ví dụ:

• to dissolve – dissolution (sự hòa tan, phân rã)
• to evolve – evolution (sự biến thái)
• to resolve – resolution (nghị quyết)
• to revolve – revolution (sự luân chuyển, cuộc cách mạng)
• to solve – solution (giải pháp, dung dịch)

1.10. Những động từ tận cùng bằng –uce

Khi đổi sang danh từ chỉ cần thay -uce bằng – uction.

Ví dụ:

• to introduce – introduction (sự giới thiệu)
• to produce – production (sự sản xuất)
• to reduce – reduction (sự giảm bớt)
• to seduce – seduction (sự quyến rũ)

1.11. Những động từ tận cùng bằng – end, ide, ode, ude

Khi đổi sang danh từ chỉ cần thay – end, ide, ode, ude bằng – sion nhưng trước hết hãy bỏ – d hay – de.

Ví dụ:

• to conclude – conclusion (kết luận)
• to decide – decision (sự giải quyết)
• to erode – erosion (sự xói mòn)
• to exclude – exclusion (việc loại trừ)
• to explode – explosion (tiếng nổ)
• to include – inclusion (sự bao gồm)
• to pretend – pretension (sự giả vờ)
• to seclude – seclusion (sự cô lập)
• to suspend– suspension (sự treo, đình chỉ)

Ngoại trừ:

• to attend – attendance (sự tham dự)

1.12. Những động từ tận cùng bằng –mit, eed, ede

Khi muốn đổi sang danh từ chỉ cần thay –mit, eed, ede bằng – ssion nhưng trước hết hãy bỏ – t, ed, de.

Ví dụ:

• to admit – admission (sự công nhận, cho phép vào)
• to permit – permission (sự cho phép)
• to proceed – procession (đám rước)
• to recede – recession (sự suy thoái, sút giảm)
• to secede – secession (sự can thiệp)
• to submit – submission (sự quy thuận, giao nộp)
• to succeed – succession (chuỗi liên tiếp, sự kế tục)
• to transmit – transmission (sự dẫn truyền)

Ngoại trừ:

• to succeed – success (sự thành công, thắng lợi)
• to commit – commitment (sự cam kết)
• to limit – limitation (sự giới hạn)

1.13. Những động từ tận cùng bằng –ish

Khi muốn đổi sang danh từ chỉ cần thay – ish bằng – ment.

Ví dụ:

• to accomplish – accomplishment (sự hoàn thành)
• to establish – establishment (sự thiết lập)
• to nourish – nourishment (sự nuôi dưỡng)
• to punish – punishment (hình phạt)

1.14. Những động từ tận cùng bằng –fer

Khi muốn đổi sang danh từ chỉ cần thay – fer bằng – ence.

Ví dụ:

• to confer – conference (cuộc họp, hội nghị)
• to interfere – interference (sự can dự vào)
• to prefer – preference (sự ưa thích hơn)
• to refer – reference (sự tham khảo)

1.15. Những động từ tận cùng bằng –er

Khi muốn đổi sang danh từ chỉ cần thay -er bằng – y.

Ví dụ:

• to deliver – delivery (sự giao hàng, đọc diễn văn)
• to discover – discovery (sự khám phá)
• to flatter – flattery (sự nịnh hót)
• to master – mastery (sự bá chủ)
• to recover – recovery (sự bình phục)

1.16. Những động từ sau đây khi đổi sang danh từ ta thêm –al

Ví dụ:

• to appraise – appraisal (sự thẩm định)
• to approve – approval (sự ưng thuận)
• to arrive – arrival (sự chuyển đến)
• to bestow – bestowal (sự ân thưởng, ban tặng)
• to dispose – disposal (việc hủy bỏ)
• to propose – proposal (lời đề nghị)
• to refuse – refusal (sự khước từ)
• to rehearse – rehearsal (sự tập dượt)
• to remove – removal (sự cắt bỏ, sa thải)
• to survive – survival (sự sống còn)
• to withdraw – withdrawal (sự rút lui)

1.17. Một số động từ sau đây đổi sang danh từ một cách bất quy tắc

Ví dụ:

• to breathe – breath (hơi thở)
• to choose – choice (sự chọn lựa)
• to die – death (cái chết)
• to fly – flight (chuyến bay)
• to grow – growth (sự tăng trưởng)
• to sing – song (bài hát)
• to weigh – weigh (trọng lượng)

2. Thành lập danh từ từ tính từ

2.1. Tính từ + -y/-ity/-ty/-cy/-ness/-ism/-dom → Danh từ

Tính từ	Danh từ	Nghĩa
able	ability	khả năng
careful	carefulness	sự cẩn thận
careless	carelessness	sự bất cẩn
certain	certainty	sự chắc chắn
clear	clarity	sự rõ ràng
cold	coldness	sự lạnh lẽo
dark	darkness	bóng tối
difficult	difficulty	khó khăn
fluent	fluency	sự trôi chảy
free	freedom	sự tự do
happy	happiness	niềm hạnh phúc
ill/sick	illness/sickness	sự đau yếu
popular	popularity	sự phổ biến
rich	richness	sự giàu có
national	nationality	quốc tịch
sad	sadness	sự buồn bã
possible	possibility	khả năng
responsible	responsibility	trách nhiệm
real	reality	thực tế
stupid	stupidity	sự đần độn

2.2. Tính từ tận cùng -ent + -ence → Danh từ

Tính từ	Danh từ	Nghĩa
absent	absence	sự vắng mặt
intelligent	intelligence	sự thông minh
confident	confidence	sự tự tin
patient	patience	sự kiên nhẫn
diligent	diligence	sự siêng năng
silent	silence	sự im lặng
independent	independence	sự độc lập
violent	violence	sự bạo lực

3. Thành lập danh từ từ danh từ

3.1. Tiền tố

Super-/under-/sur-/sub-/over- + Danh từ → Danh từ

Ví dụ:

• dose > overdose: sử dụng quá liều
• population > overpopulation: bùng nổ dân số
• production > overproduction: sản xuất vượt mức
• market > supermarket: siêu thị
• man > superman: siêu nhân
• continent > subcontinent: tiểu lục địa
• way > subway: tàu điện ngầm
• face > surface: bề mặt
• achievement > underachievement: đạt dưới mức
• current > undercurrent: dòng nước ngầm
• growth > undergrowth: bụi rậm
• pass > underpass: đường chui

3.2. Hậu tố

Danh từ + -ist/-an/-ian/-ess → Danh từ

Ví dụ:

Danh từ	Danh từ được tạo thành	Nghĩa
Act	actress	nữ diễn viên
Journal	journalist	nhà báo
History	historian	nhà sử học
Host	hostess	bà chủ nhà
Library	librarian	thủ thư
Lion	lioness	sư tử cái
Music	musician	nhạc sĩ
Physics	physicist	nhà vật lý
Prince	princess	công chúa
Science	scientist	nhà khoa học
Tiger	tigeress	cọp cái
Tour	tourist	khách du lịch

 

N + -ism/-ship → N

Ví dụ:

Danh từ	Danh từ được tạo thành	Nghĩa
Capital	capitalism	chủ nghĩa tư bản
Hero	heroism	chủ nghĩa anh hùng
Champion	championship	chức vô địch
Scholar	scholarship	học bổng
Friend	friendship	tình bạn
Sportsman	sportsmanship	tinh thần thể thao

4. Cách hình thành danh từ kép trong tiếng Anh

Cách kết hợp	Ví dụ
Danh từ + Danh từ	- wheeler-dealer: người giỏi kinh doanh, khéo mặc cả - bedroom: phòng ngủ - shoelace/shoe-lace: dây giày
Danh từ + Giới từ/Trạng từ	- hanger-on: kẻ ăn bám - voice-over: lời thuyết minh (trong phim) - passerby/passer-by: khách qua đường
Danh từ +  Tính từ	- attorney general: Bộ trưởng Tư pháp - battle royal: tử chiến - poet laureate: thi sĩ trong Hoàng gia Anh
Danh từ + Động từ	- airlift: không vận - haircut/hair-cut: sự cắt tóc - snowfall: lượng tuyết rơi
Tính từ + Danh từ	- high school: trường trung học - sore loser: người thua cuộc cay cú - redhead: tóc hoe đỏ
Tính từ + Động từ	- well-being: tình trạng hạnh phúc, khỏe mạnh - whitewashing: việc quét vôi trắng, sự thanh minh
Giới từ/Trạng từ + Danh từ	- off-ramp: nhánh thoát khỏi đường cao tốc - onlooker: khán giả
Động từ + Danh từ	- singing lesson: bài học hát - washing machine: máy giặt
Động từ + Giới từ/Trạng từ	- warm-up: sự ấm lên - know-how: cách làm, bí quyết sản xuất - get-together: cuộc họp mặt
Từ + Giới từ + Từ	- free-for-all: cuộc loạn đả - mother-in-law: mẹ vợ/chồng

5. Các chương trình ôn luyện có chủ điểm thành lập danh từ

Chủ điểm ngữ pháp thành lập danh từ xuất hiện trong các chương trình ôn luyện sau: 

• Tổng ôn tiếng Anh vào lớp 6
  • Luyện đề 3 môn vào 6 CLC Thanh Xuân, CLC Nam Từ Liêm
  • Luyện đề 3 môn vào 6 Ams, Cầu Giấy
  • Luyện đề 3 môn vào 6 Đoàn Thị Điểm, Marie Curie
• Ôn thi Tiếng Anh vào 10 (không chuyên, toàn quốc)
• Học tốt tiếng Anh lớp 9 theo chương trình giáo dục phổ thông Việt Nam

Với các chương trình trên, bộ câu hỏi ôn luyện cách thành lập danh từ sẽ có trong mục Luyện chủ điểm. Ngoài ra, bạn cũng có thể ôn luyện chủ điểm ngữ pháp này theo trình độ A2 trong chương trình tự học nâng cao trên TAK12. 

Luyện chủ điểm này theo level A2

Hiểu cách thành lập danh từ từ các từ loại khác không chỉ giúp mở rộng vốn từ mà còn giúp bạn diễn đạt tư duy rõ ràng, hiệu quả hơn. Mong rằng qua bài viết, bạn sẽ có thể áp dụng thành thạo các quy tắc thành lập danh từ này vào việc học hằng ngày và trong nhiều ngữ cảnh khác nhau.

[%Included.TAK12%]