Tổng hợp kiến thức trọng tâm Ngữ văn lớp 9

- Bày tỏ sự đồng cảm thương tiếc cho thân phận người phụ nữ trong xã hội xưa.

- Tố cáo xã hội bất công, tàn khốc với người phụ nữ.

- Nghệ thuật xây dựng cốt truyện độc đáo, sử dụng yếu tố kì ảo, hoang đường.

- Thành công trong việc xây dựng nhân vật, đều là nhân vật điển hình trong thời phong kiến.

Đời sống xa hoa vô độ của bọn vua chúa, quan lại phong kiến thời vua Lê, chúa Trịnh suy tàn.

- Ngôi kể khách quan.

- Miêu tả chân thực, tiêu biểu, sinh động, giọng văn giàu chất trữ tình.

- Xây dựng bức chân dung về người anh hùng Nguyễn Huệ một cách chân thực, sinh động.

– Thể hiện sự thảm bại của quân lính nhà Thanh và vua tôi bán nước.

- Kể, tả đan xen sinh động, gây được ấn tượng mạnh; giọng điệu biến đổi linh hoạt, phù hợp với từng đoạn văn, từng hoàn cảnh lịch sử.

- Nghệ thuật khắc họa hình tượng nhân vật với đầy đủ diện mạo tới bản chất.

- Ngôn ngữ thơ tinh luyện giàu cảm xúc, nét vẽ hàm súc gợi cảm, sử dụng biện pháp ẩn dụ nhân hóa.

- Nghệ thuật khắc họa nhân vật lí tưởng bằng bút pháp ước lệ tượng trưng.

- Sử dụng bút pháp tả cảnh thiên nhiên bằng những hình ảnh giàu chất tạo hình, đắt giá, sáng tạo.

- Tả cảnh ngụ tình kết hợp với việc sử dụng hệ thống những từ láy cho thấy tài năng miêu tả tâm trạng con người của Nguyễn Du.

Bức tranh đa dạng, phong phú về ngoại cảnh và tâm cảnh khắc họa nỗi đau buồn, sợ hãi của Kiểu, đồng thời dự báo tương lai sóng gió của nhân vật.

- Biện pháp nghệ thuật: điệp ngữ, sử dụng hình ảnh ẩn dụ, câu hỏi tu từ...

- Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình, kết hợp từ ngữ giàu tính tạo hình và biểu cảm.

- Bóc trần bản chất con buôn xấu xa, đê tiện của Mã Giám Sinh.

- Hoàn cảnh đáng thương của Thúy Kiều trong cơn gia biến.

- Tố cáo xã hội phong kiến, chà đạp lên sắc tài, nhân phẩm của người phụ nữ.

- Khắc họa những phẩm chất đẹp đẽ của hai nhân vật Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga.

- Thái độ, tình cảm và lòng tin của tác giả đối với nhân dân lao động.

- Tình đồng chí đồng đội thắm thiết, sâu nặng của những người lính cách mạng dựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ và lí tưởng chiến đấu. 

- Bức tranh đẹp về hình tượng người lính chống Pháp: chân thực, giản dị mà cao đẹp.

- Sử dụng ngôn ngữ bình dị, tự nhiên, những tục ngữ, thành ngữ dân gian.

- Những hình ảnh biểu trưng, những câu văn sóng đôi, ngòi bút hiện thực lãng mạn của tác giả đã tô điểm thêm vẻ đẹp sáng ngời của tình đồng chí.

Khắc họa nét độc đáo của hình tượng những chiếc xe không kính, qua đó làm nổi bật hình ảnh những người chiến sĩ lái xe trên tuyến đường Trường Sơn thời kì kháng chiến chống Mĩ.

- Cách phát hiện và khai thác đề tài độc đáo, mô tả hiện thực chiến tranh nhưng không kém phần lãng mạn cùng giọng thơ dí dỏm, pha chút ngang tàng.

- Ngôn ngữ thơ giản dị, tự nhiên nhưng giàu sức gợi cảm, hình ảnh sáng tạo, độc đáo, nhịp thơ tự do, phóng khoáng…

Khúc tráng ca ca ngợi cuộc sống lao động tập thể của người dân chài trong công cuộc xây dựng và tái thiết đất nước, đồng thời bộc lộ niềm vui, niềm tự hào của nhà thơ trước khung cảnh thiên nhiên. 

- Sáng tạo hình ảnh thơ bằng liên tưởng, tưởng tượng phong phú độc đáo.

- Âm hưởng khỏe khoắn, hào hùng, lạc quan.

- Kết hợp nhuần nhuyễn giữa biểu cảm với miêu tả tự sự và bình luận.

- Hình ảnh thơ sáng tạo, giàu ý biểu tượng.

- Giọng điệu thơ thiết tha, ngọt ngào, trìu mến

- Bố cục đặc sắc: hai lời ru đan xen ở mỗi khổ thơ tạo nên một khúc hát ru trữ tình, sâu lắng

- Bài thơ là lời nhắc nhở về những năm tháng gian lao đã qua của cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên, đất nước.

- Từ đó, gợi nhắc người đọc thái độ sống “uống nước nhớ nguồn”, ân nghĩa thủy chung cùng quá khứ.

- Cách diễn tả bình dị, thủ thỉ tâm tình, giọng thơ trầm tĩnh.

- Sử dụng hình ảnh có tính biểu tượng cao.

- Bài thơ là tiếng lòng yêu mến và gắn bó thiết tha với đất nước, với cuộc đời.

- Thể hiện ước nguyện chân thành của nhà thơ muốn được cống hiến, đóng góp một mùa xuân nho nhỏ vào mùa xuân lớn lao của dân tộc.

- Thể thơ năm chữ, giọng thơ lúc mạnh mẽ, lúc tha thiết ngân vang.

- Ngôn ngữ thơ trong sáng và biểu cảm, hàm súc và hình tượng. Vận dụng tài hoa các biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ song hành đối xứng, các điệp ngữ...

Bài thơ là tiếng lòng của người con miền Nam lần đầu ra Thủ Đô thăm Bác. Từ cảm xúc mong ngóng, đến dạt dào mong được hoá kiếp chim, hoa, tre bên cạnh Bác trọn đời.

- Thể thơ tự do, nhịp điệu thơ chậm, ngôn ngữ chọn lọc và hình ảnh giàu cảm xúc.

- Giọng thơ chân thật, chân tình đậm chất Nam Bộ.

- Hình ảnh mộc mạc, đơn giản nhưng có tính gợi cảm cao, thể thơ 5 chữ cô đọng, súc tích.

- Có những trường liên tưởng bất ngờ, độc đáo làm tứ thơ sinh động, hấp dẫn hơn.

Bằng lời trò chuyện với con, bài thơ thể hiện sự gắn bó, niềm tự hào về quê hương và đạo lý sống của dân tộc.

- Thể thơ tự do, giọng điệu trìu mến, thiết tha.

- Bố cục chặt chẽ, từ ngữ giàu hình ảnh, sức gợi cảm, ngôn ngữ giản dị mộc mạc như lời nói thường ngày của người miền núi.

- Các phép tu từ so sánh, điệp ngữ kết hợp với những câu thơ ngắn dài khác nhau.

Thể hiện tình yêu làng quê thắm thiết thống nhất với lòng yêu nước và tinh thần kháng chiến ở nhân vật ông Hai. 

- Xây dựng tình huống truyện đặc sắc.

- Nghệ thuật miêu tả tâm lý và ngôn ngữ nhân vật đạt hiệu quả cao.

– Hình ảnh những người lao động bình thường mà tiêu biểu là anh thanh niên làm công tác khí tượng một mình trên đỉnh núi cao.

– Khẳng định vẻ đẹp của con người lao động và ý nghĩa của những công việc thầm lặng.

– Xây dựng tình huống truyện hợp lí, cách kể chuyện tự nhiên.

– Kết hợp giữa tự sự, trữ tình với bình luận.

Tình cảm cha con sâu nặng và cao đẹp trong cảnh ngộ éo le của chiến tranh.

– Tình huống truyện bất ngờ mà tự nhiên, hợp lí.

– Thành công trong việc miêu tả tâm lí nhân vật và xây dựng tính cách nhân vật, đặc biệt là nhân vật bé Thu.

– Tác phẩm chứa đựng những suy ngẫm, trải nghiệm sâu sắc của nhà văn về con người và cuộc đời.

– Truyện thức tỉnh con người phải biết trân trọng giá trị cuộc sống gia đình và những vẻ đẹp bình dị của quê hương.

– Miêu tả tâm lí tinh tế, nhiều hình ảnh mang tính biểu tượng.

– Cách xây dựng tình huống truyện độc đáo, đầy nghịch lý.

– Sự thành công trong nghệ thuật trần thuật truyện theo dòng tâm trạng của nhân vật.

– Cách kể chuyện tự nhiên, tạo cho người đọc cảm giác gần gũi như đang trò chuyện với nhân vật.

– Ngôn ngữ truyện sinh động, trẻ trung.

– Thành công về nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật.