Danh từ ghép trong tiếng Anh: các cách thành lập và những từ hay gặp

Trong khuôn khổ bài viết này, TAK12 sẽ giúp bạn nhận biết được đâu là danh từ ghép và hiểu rõ về quy tắc cũng như cấu tạo của nó từ cách thành lập, cách viết, cách đọc... điều này sẽ giúp bạn thuận lợi hơn rất nhiều trong việc sử dụng tiếng Anh cũng như làm các bài tập về sắp xếp trật tự câu, đặc biệt là đối với các câu phức tạp. 

1. Danh từ ghép là gì ?

Danh từ ghép (danh từ kép) là danh từ được tạo thành từ 2 từ trở lên ghép lại với nhau. 

Danh từ ghép trong tiếng Anh: các cách thành lập và những từ hay gặp

Một số ví dụ:  Football,  software,   swimming pool.

Nhận dạng được danh từ ghép là rất quan trọng. Mỗi danh từ ghép đóng vai trò như một đơn vị độc lập và có thể bị biến đổi bởi tính từ và các danh từ khác. Phần lớn danh từ kép trong tiếng Anh được thành lập khi một danh từ hay tính từ kết hợp với một danh từ khác.

2. Các cách viết danh từ ghép:

 3 dạng viết danh từ ghép Mô tả Ví dụ
Mở (hay sử dụng khoảng trống) Có khoảng trống giữa các từ tennis shoe
Sử dụng dấu gạch ngang Có dấu gạch ngang giữa các từ six-pack
Đóng Không có khoảng trống hay dấu gạch ngang giữa các từ bedroom

 Danh từ ghép trong tiếng Anh: các cách thành lập và những từ hay gặp

3. Các cấu trúc cấu thành danh từ ghép trong tiếng Anh

Cách kết hợp Ví dụ

Danh từ + Danh từ

 

wheeler-dealer (người giỏi kinh doanh, khéo mặc cả), bedroom (phòng ngủ), shoelace/shoe-lace (dây giày), petrol tank; toothpaste (kem đánh răng), bedroom (phòng ngủ), motorcycle (xe mô tô), policeman (cảnh sát), boyfriend (bạn trai), fruit juice (nước trái cây), London Transport, sky-jacker, river bank, kitchen table, winter clothes
Danh từ + Giới từ, cụm giới từ/Trạng từ

hanger-on (kẻ ăn bám, kẻ a-dua), voice-over (lời thuyết minh (trong phim)), passerby/passer-by (khách qua đường), mother-in-law, full moon (trăng rằm)
Danh từ +  Tính từ

attorney general (Bộ trưởng Tư pháp), battle royal (tử chiến), poet laureate (thi sĩ trong Hoàng gia Anh), truckful
Danh từ + Động từ airlift (không vận), haircut/hair-cut (hành động cắt tóc, kiểu tóc được cắt, sự cắt tóc), snowfall (lượng tuyết rơi), rainfall (lượng mưa), car park (bãi đậu xe hơi)
Danh từ + danh động từ

fruit picking, lorry driving, coal-mining, weight-lifting, bird-watching, surf-riding
Tính từ + Danh từ

high school (trường trung học), sore loser (người thua cuộc cay cú), blackboard, bluebird (chim sơn ca), greenhouse (nhà kính), software (phần mềm), redhead (người tóc hoe đỏ)
Tính từ + Động từ well-being (tình trạng hạnh phúc, khỏe mạnh), whitewashing (việc quét vôi trắng, sự thanh minh)
Giới từ/Trạng từ + Danh từ

off-ramp (nhánh thoát khỏi đường cao tốc), onlooker (khán giả), underworld
Động từ (danh động từ) + Danh từ

singing lesson (bài học hát), washing machine (máy giặt), waiting list, diving-board, landing card, swimming pool, swimming pool (hồ bơi), driving license (bằng lái xe), dining room (phòng ăn)
Động từ + Giới từ/Trạng từ

warm-up (sự ấm lên), know-how (cách làm, bí quyết sản xuất), get-together (cuộc họp mặt), check-out
Từ + Giới từ + Từ free-for-all (cuộc loạn đả), mother-in-law (mẹ vợ/chồng)
 Danh từ ghép trong tiếng Anh: các cách thành lập và những từ hay gặp

4. Qui tắc cấu thành danh từ ghép trong tiếng Anh

Quy tắc Ví dụ

Khi danh từ thứ hai thuộc sở hữu hay là một phần của danh từ thứ nhất.

Ghi chú: các danh từ biểu thị lượng: lump, part, piece, slice, … không thể sử dụng theo cách này. Bạn phải sử dụng cấu trúc of + danh từ.


VD: a piece of cake, a slice of bread

 shop window, picture frame, college library, church bell, garden gate, gear lever
Khi danh từ đầu tiên có thể chỉ rõ địa điểm hay vị trí của danh từ thứ hai

city street, comer shop, country lane, street market
Khi danh từ đầu tiên có thể chỉ rõ thời gian của danh từ thứ hai

summer holiday, Sunday paper, November fogs, spring flowers

Khi danh từ đầu tiên có thể biểu thị chất liệu tạo ra danh từ thứ hai

  • Các danh từ wool và wood không được sử dụng trong dạng này, bởi vì chúng có dạng tính từ cho riêng hai danh từ này, đó là woolen và wooden.

  • Danh từ gold có dạng tính từ là golden, và tính từ này chỉ được sử dụng trong các câu dạng như sau:

     
a golden handshake
a golden opportunity
golden hair

steel door, rope ladder, gold medal, stone wall

 Khi danh từ đầu tiên có thể biểu thị nguồn nhiên liệu được sử dụng cho danh từ thứ hai hoạt động

Gas fire, petrol engine,  oil stow
Khi danh từ đầu tiên có thể chỉ rõ mục đích của danh từ thứ hai

coffee cup, escape hatch, chess board, reading lamp, skating rink, golf club

Các danh từ chỉ khu vực làm việc, chẳng hạn như factory, farm, mine, …có thể được đặt trước bởi một danh từ chỉ tên sản phẩm mà nhà máy, khu mỏ, … đó tạo ra.

fish-farm, gold-mine, oil-rig

Các danh từ ghép thường đươc sử dụng để chỉ các nghề nghiệp, các môn thể thao và người thực hiện chúng.

 
và cho các môn thể thao đối kháng giữa 2 vận động viên hoặc hai đội, ….

sheep farming, sheep farmer, pop singer, wind surfing, water skier, disc jockey

football match, tennis tournament,  beauty contest, car rall

Khi danh từ thứ nhất có thể diễn đạt những gì mà danh từ thứ hai liên quan tới

  • Ví dụ một tiểu thuyết hư cấu có thể là:

     detective/murder/mystery/ghost/terror/spy story

  • Ví dụ chúng ta có thể mua các vé:

     bus/train/plane tickets

  • Ví dụ chúng ta có thể trả các hóa đơn, lệ phí, phí:

     fuel/laundry/ milk/telephone bills, entry fees, income tax, 
car insurance, water rates, parking fines.

  • Tương tự, với các danh từ liên quan tới hội nghị, phòng, ban, khoa, … housing committee, education department, peace talks

 
 

5. Cách phát âm đối với danh từ ghép

Với các danh từ ghép có cấu trúc danh từ + danh động từ và danh động từ + danh từ thì trọng âm rơi vào từ đầu tiên trong danh từ ghép.

Danh từ ghép thường có trọng âm ở từ đầu tiên. Đây là điểm khác biệt giữa danh từ ghép và hiện tượng các từ đơn lẻ được kết hợp để bổ nghĩa cho nhau.

Ví dụ: Trong cụm từ “pink ball”, cả hai từ đều có trọng âm như nhau (như bạn đã biết, danh từ và tính từ thường xuyên được nhấn mạnh). Trong danh từ ghép “golf ball”, từ đầu tiên được nhấn mạnh hơn, mặc dù cả 2 từ đều là danh từ. Vì “golf ball” là một danh từ ghép ta coi nó như một danh từ đơn và vì thế nó có một trọng âm đơn chính – ở từ đầu tiên. 

Trọng âm đúng rất quan trọng trong khi nghe để phân biệt danh từ đơn hay danh từ ghép, từ đó biết đúng nghĩa của từ đó, nó giúp chúng ta biết được nếu ai đó nói “a GREEN HOUSE” (ngôi nhà sơn màu xanh) hay “a GREENhouse” (nhà kính để trồng cây), a BLACKbird/ a black BIRD: con chim sáo/con chim đen) Hay: a WHITEboard /a white BOARD.

Với các danh từ ghép được sử dụng để chỉ tên vị trí của một vật cụ thể (ví dụ tên đường, tên cầu, …) thì hai từ trong danh từ ghép đều có trọng âm là như nhau.

 King's Road            Waterloo Bridge             Leicester Square

Nhưng có một trường hợp ngoại lệ bạn cần ghi nhớ. Với các danh từ ghép mà từ cuối cùng là STREET thì trọng âm sẽ rơi vào từ STREET này.

 Bond Street 
Oxford Street

6. Một số từ ghép tiếng anh thông dụng

Danh từ ghép trong tiếng Anh: các cách thành lập và những từ hay gặp