Hướng dẫn cách thành lập động từ trong tiếng Anh

Trong tiếng Anh, một động từ có thể được tạo ra theo nhiều cách khác nhau: thêm tiền tố, thêm hậu tố, chuyển đổi từ loại,…. Việc nắm rõ các quy tắc thành lập động từ giúp bạn đoán nghĩa từ vựng nhanh hơn, mở rộng vốn từ hiệu quả và dùng từ chính xác trong giao tiếp cũng như làm bài tập. 

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tổng hợp các cách thành lập động từ kèm ví dụ minh họa dễ hiểu, bài tập để bạn áp dụng ngay.

1. Thành lập động từ bằng cách thêm tiền tố

1.1. Thêm tiền tố dis-/mis-/... trước động từ

Các tiền tố dis-/mis-/re-/over-/under-/out- được thêm vào trước động từ gốc để tạo thành động từ mới mang nghĩa khác.

💡 Cấu trúc: dis-/mis-/re-/over-/under-/out- + Động từ

🔹 Tiền tố DIS- (phủ định, ngược lại)

Agree → Disagree
không đồng ý
Ví dụ: I'm afraid I have to disagree with you (on that issue).
Like → Dislike
không thích
Ví dụ: Why do you dislike her so much?
Appear → Disappear
biến mất
Ví dụ: The sun disappeared behind a cloud.

🔹 Tiền tố OUT- (vượt trội, hơn)

Number → Outnumber
nhiều/đông hơn
Ví dụ: In our office the women outnumber the men three to one.
Live → Outlive
sống lâu hơn
Ví dụ: He outlived all of his brothers.
Weigh → Outweigh
quan trọng hơn/vượt trội
Ví dụ: The benefits of this treatment far outweigh any risks.
Run → Outrun
chạy nhanh hơn
Ví dụ: The men easily outran the police officer who was chasing them.
Grow → Outgrow
lớn/phát triển hơn
Ví dụ: The company outgrew its office space.

🔹 Tiền tố OVER- (quá mức)

Stay → Overstay
ở quá lâu
Ví dụ: Be careful not to overstay your visa.
Work → Overwork
làm việc quá sức
Ví dụ: You look exhausted – I hope they're not overworking you.
Cook → Overcook
nấu quá chín
Ví dụ: The chicken was overcooked and dry.
Act → Overact
cường điệu
Ví dụ: We should not overact.

🔹 Tiền tố UNDER- (không đủ, thiếu)

Charge → Undercharge
tính giá quá thấp
Ví dụ: The girl undercharged me by £2.
Sell → Undersell
bán rẻ hơn
Ví dụ: Big supermarkets can undersell small stores.
Do → Underdo
làm không trọn vẹn
Ví dụ: Rather overdo than underdo.
Estimate → Underestimate
đánh giá thấp
Ví dụ: Don't underestimate the difficulties.
Feed → Underfeed
cho ăn không đủ
Ví dụ: It's more serious to overfeed than underfeed a baby.
Cook → Undercook
nấu chưa chín
Ví dụ: Overcook and it's dry, undercook and it's lukewarm.

🔹 Tiền tố MIS- (sai, nhầm)

Spell → Misspell
đánh vần nhầm
Ví dụ: The name is often misspelled as Allen.
Behave → Misbehave
cư xử sai
Ví dụ: He got in trouble for misbehaving.
Understand → Misunderstand
hiểu nhầm
Ví dụ: She misunderstood what I meant.
Use → Misuse
dùng sai
Ví dụ: She was accused of misusing company funds.

🔹 Tiền tố RE- (lại, lặp lại)

Marry → Remarry
kết hôn lần nữa
Ví dụ: They divorced and later remarried.
Do → Redo
làm lại
Ví dụ: I'll have to redo the calculations.

1.2. Thêm tiền tố en- trước danh từ, động từ hoặc tính từ

Tiền tố en- được thêm vào trước danh từ, động từ hoặc tính từ để tạo thành động từ mới, thường mang nghĩa "làm cho..."

💡 Cấu trúc: en- + Danh/động/tính từ

Able → Enable
làm cho có thể làm gì
Ví dụ: Computerization should enable us to cut production costs by half.
Large → Enlarge
mở rộng
Ví dụ: They've enlarged the kitchen by building over part of the garden.
Danger → Endanger
gây nguy hiểm
Ví dụ: He would never do anything to endanger the lives of his children.
Close → Enclose
gửi kèm, bao quanh
Ví dụ: The park that encloses the monument has recently been enlarged.
Act → Enact
ban hành luật
Ví dụ: A package of economic sanctions is to be enacted against the country.
Rich → Enrich
làm giàu
Ví dụ: My life was greatly enriched by knowing her.

Áp dụng kiến thức để làm bài tập 👇

[question] - {72782, 751995, 903072, 897918, 75349}

 

2. Thành lập động từ bằng cách thêm hậu tố

Các hậu tố -ize, -en, -ate và -fy được thêm vào sau động từ hoặc danh từ để tạo thành động từ mới.

💡 Công thức: Động/danh từ + -ize, -en, -ate và -fy

Beauty → Beautify
làm đẹp
Ví dụ: She went upstairs to beautify herself.
Bright → Brighten
làm rạng rỡ
Ví dụ: Betty painted the room white to brighten it up.
Industrial → Industrialize
công nghiệp hóa
Ví dụ: It was the first country to industrialize.
Legal → Legalize
hợp pháp hóa
Ví dụ: I'm against legalizing drugs.
Loose → Loosen
làm lỏng ra
Ví dụ: The screws had loosened.
Less → Lessen
giảm bớt
Ví dụ: A healthy diet can lessen the risk of heart disease.
Light → Lighten
làm nhẹ đi
Ví dụ: Getting a new assistant will lighten the workload.
Modern → Modernize
hiện đại hóa
Ví dụ: Much of the house has been modernized.
Origin → Originate
bắt nguồn
Ví dụ: The technology originated in the UK.
Real → Realize
nhận ra
Ví dụ: They didn't realize the danger they were in.
Sharp → Sharpen
làm sắc, nhọn
Ví dụ: I'll have to sharpen it.
Short → Shorten
làm ngắn lại
Ví dụ: As you grow older, your spine shortens.
Tight → Tighten
siết chặt
Ví dụ: Tighten the straps so they don't rub.
Wide → Widen
làm rộng ra
Ví dụ: They are widening the road.
Weak → Weaken
làm yếu đi
Ví dụ: Is TV responsible for weakening moral fibre?
White → Whiten
làm trắng
Ví dụ: She had her teeth whitened.

Áp dụng kiến thức để làm bài tập 👇

[question] - {945353, 1017568, 958023, 74423, 447236}

 

3. Thành lập động từ bằng cách chuyển đổi từ loại

Chuyển đổi mà không thêm bớt (zero derivation) - Hiện tượng thú vị trong tiếng Anh: một danh từ hoặc tính từ được sử dụng trực tiếp như một động từ mà không cần thay đổi hình thức. Đây là cách cực kỳ phổ biến và linh hoạt để tạo từ mới!

3.1. Chuyển danh từ → động từ

Danh từ
Động từ
Water – nước
Ví dụ: You should drink more water. (Bạn nên uống nhiều nước hơn.)
Water – tưới nước
Ví dụ: Remember to water the plants before you leave. (Hãy nhớ tưới cây trước khi bạn rời đi.)
Paint – sơn, màu vẽ
Ví dụ: I just bought some paint from the store. (Tôi vừa mua một ít màu vẽ từ cửa hàng.)
Paint – quét sơn, tô vẽ
Ví dụ: They are painting the living room this weekend. (Họ sẽ sơn lại phòng khách vào cuối tuần này.)
Phone – điện thoại
Ví dụ: Have you seen my phone anywhere? (Bạn có thấy điện thoại tôi ở đâu không?)
Phone – gọi điện thoại
Ví dụ: Let me phone Alice to check on her. (Để tôi gọi cho Alice để hỏi thăm.)

3.2. Chuyển tính từ → động từ

Một số tính từ, đặc biệt là những từ chỉ trạng thái, có thể được dùng làm động từ để diễn tả hành động "làm cho trở nên..." như tính từ đó.

Tính từ
Động từ
Clean – sạch sẽ
Ví dụ: The room looks clean now. (Căn phòng bây giờ trông sạch sẽ.)
Clean – làm sạch
Ví dụ: I need to clean my shoes before going out. (Tôi cần lau sạch giày trước khi ra ngoài.)
Open – mở
Ví dụ: The door is open. (Cánh cửa đang mở.)
Open – mở ra
Ví dụ: Can you open the window, please? (Bạn có thể mở cửa sổ không?)
Empty – trống rỗng
Ví dụ: The box is empty. (Cái hộp trống rỗng.)
Empty – làm trống/đổ hết
Ví dụ: Please empty the trash before dinner. (Làm ơn đổ rác trước bữa tối.)
Dry – khô
Ví dụ: My clothes are dry now. (Quần áo của tôi giờ đã khô.)
Dry – làm khô
Ví dụ: She is drying her hair. (Cô ấy đang sấy tóc/làm khô tóc.)
Warm – ấm áp
Ví dụ: The soup is warm and delicious. (Súp ấm và ngon.)
Warm – làm ấm
Ví dụ: I'll warm the soup for you. (Tôi sẽ hâm nóng súp cho bạn.)

4. Thành lập cụm động từ trong Tiếng Anh

4.1. Cấu trúc của cụm động từ

💡 Cấu trúc: Verb + Particle(s)

🔹 Cụm động từ có thể tách rời (Separable Phrasal Verbs)

Tân ngữ có thể đứng giữa động từ và tiểu từ.

Ví dụ: take off
✓ I took off my coat.
✓ I took my coat off.
🔹 Cụm động từ không thể tách rời (Inseparable Phrasal Verbs)

Động từ và tiểu từ phải luôn đi liền với nhau.

Ví dụ: get on with
✓ Mark doesn't get on with Alan.
✗ Mark doesn't get Alan on with.

4.2. Các cụm động từ thông dụng

🔹 give up – từ bỏ một nỗ lực, hoạt động; thôi việc
Ví dụ: Peter gave up his job, but in the end he decided to stay where he was.
🔹 take off – cất cánh; cởi (quần áo)
Ví dụ: The plane finally took off. It was warm, so I took off my coat.
🔹 call off – hủy bỏ
Ví dụ: The concert had to be called off because of the weather.
🔹 set off – bắt đầu một cuộc hành trình
Ví dụ: We set off early to avoid the traffic.
🔹 move out – dọn ra khỏi nhà/căn hộ
Ví dụ: They're planning to move out next year.
🔹 pull over – tấp xe vào lề đường
Ví dụ: The police officer signalled for me to pull over.
🔹 get on with – có mối quan hệ tốt với ai đó
Ví dụ: Mark doesn't really get on with Alan.
🔹 look out for – cẩn thận, đề phòng
Ví dụ: If you're going barefoot, look out for broken glass.
🔹 break down – hỏng hóc (xe, máy móc)
Ví dụ: We helped some people whose car had broken down.
🔹 sit down – ngồi xuống
Ví dụ: You can sit down.
🔹 stand up – đứng lên
Ví dụ: He stood up to speak.
🔹 set up – thành lập (tổ chức, công ty)
Ví dụ: The government has set up a committee to investigate the problem.
🔹 come up with – nghĩ ra, đề xuất
Ví dụ: She came up with a great idea for the party.
🔹 work out – tìm ra giải pháp; tập thể dục
Ví dụ: We need to work out the total cost.
🔹 go on – tiếp tục
Ví dụ: If plan A doesn't work, we'll go on to plan B.

⭐ Luyện chủ điểm Thành lập động từ trên TAK12

Bạn đã nắm vững kiến thức cơ bản! Giờ là lúc nâng cao kỹ năng về Thành lập động từ trên TAK12.

Level A2

Làm bài tập

Nâng cao Ngữ pháp Tiếng Anh từ A2-B2 trên TAK12



 

[%Included.Nguphap%]

[%included.tak12%]